مستندهای پیشنهادی

طبیعتاً تهیهٔ زیرنویس فارسی برای دیکتاتورها یا معرفی تمامی مستندهای خوب و قابل قبول در کوتاه مدت میسر نیست. از این رو در این صفحه مستندهایی با موضوعات مختلف برای دیدن پیشنهاد می‌شوند. تعدادی از آنها قبلاً در این وبلاگ معرفی شده‌اند، تعدادی در آینده زیرنویس خواهند شد و تعدادی شاید هرگز. در حقیقت این لیست مستندهایی‌ست که تماشایشان شاید مفید باشد، چه زیرنویس شده باشند، چه نه؛ چه به خودکامگان مربوط باشند، چه نه.

این صفحه به مرور بروز خواهد شد و از آنجا که تقسیم‌بندی مستندها موضوعی‌ست، جلوی مستندهایی که در آینده اضافه خواهند شد تاریخ اضافه شدن آن به فهرست هم ذکر خواهد شد تا دوستانی که (احتمالاً) این مجموعه را پیگیری می‌کنند، سررشته را گم نکنند.


امریکا
خطرناک‌ترین مرد امریکا: دانیل السبرگ و اسناد پنتاگون (۲۰۰۹)
دانیل السبرگ تحلیلگر نظامی امریکا در ویتنام در دورهٔ جنگ که نقش مهمی هم در پیشبرد این جنگ داشته، طی سلسله رویدادهایی که در این فیلم به آنها پرداخته شده به یک مخالف جنگ تبدیل می‌شود. او تنها راه پایان دادن به این جنگ را افشای گزارشی از پنتاگون می‌بیند که در آن به بسیاری از آنچه دربارهٔ این جنگ از مردم مخفی نگه داشته شده اشاره شده است. السبرگ از این گزارش هفت هزار صفحه‌ای کپی تهیه می‌کند و ابتدا بخش‌هایی را برای نیویورک تایمز و بعد قسمت‌هایی دیگر را برای واشنگتن پست و دیگر روزنامه‌های کشور می‌فرستد. جنگ ویتنام زیر فشار افکار عمومی پایان می‌یابد.

اوگاندا
ژنرال عیدی امین دادا (۱۹۷۴)
کارگردان شانس این را داشته که در زمان حیات عیدی امین مستندی دربارهٔ او بسازد. تمامی فیلم در اوگاندا فیلمبرداری شده و تصویری خیلی نزدیک و دقیق از عیدی امین بدست می‌دهد. موقع تماشا باید مدام به خود یادآوری کنید که او مسبب مرگ چند صد هزار انسان است، وگرنه خیلی زود عاشق شخصیت ساده و کودکانه و بی‌نهایت خنده‌دار او می‌شوید.

ایران
نامه‌هایی به رییس‌جمهور (۲۰۰۹)
پتر لوم اجازه پیدا می‌کند احمدی‌نژاد را درسفرهای استانی همراهی کند و از ملاقات‌های مردمی و نامه‌نگاری‌های مردم به او فیلم بگیرد و این مستند را بسازد. مستند مربوط است به ماه‌های پایانی دورهٔ اول ریاست جمهوری احمدی‌نژاد.

ملکه و من (۲۰۰۸)
ناهید سروستانی فیلمی می‌سازد دربارهٔ فرح پهلوی و لابلای گفتگوها اندکی هم به تاریخ می‌پردازد. چیزی که این فیلم را بیشتر دیدنی می‌کند، یکی تلاش تحسین‌برانگیز کارگردان در منصف بودن و بی‌طرفی‌ست و دیگری شیوهٔ تفکر شگفت‌آور طرفداران سلطنت که ۳۵ سال است در کشورهای آزاد زندگی می‌کنند.

برمه
برمه وی جی (۲۰۰۸)
این فیلم به رویارویی راهبان بودایی و همچنین مردم با حکومت نظامیان در برمه می‌پردازد. این مستند قبلاً (+) در این وبلاگ معرفی شده.
بلاروس
درسی از بلاروس‌ها (۲۰۰۶)
تعدادی از جوانان طرفدار دموکراسی و آزادی در آستانهٔ انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۶ بلاروس برای حمایت از کاندیدای خود گروهی موسیقی تشکیل می‌دهند. لوکاشنکو در انتخابات پیروز می‌شود. مردمی که اعتقاد دارند در انتخابات تقلب شده، در میدان اصلی شهر تجمع می‌کنند. این تجمع با یورش نیروهای امنیتی به خشونت کشیده می‌شود. معترضان به زندان فرستاده می‌شوند و اوضاع برای مدتی آرام می‌شود. 

Belarusian Dream (2011)
رؤیای بلاروسی (۲۰۱۱)
به سرکوب مردم، شرایط بغرنج اقتصادی و تنش‌های سیاسی چند سال پس از انتخابات (۲۰۱۰) می‌پردازد.

میدان کالینفسکی (۲۰۰۷)
با رویکردی طنزآمیز وقایع سال ۲۰۰۶ بلاروس را به تصویر می‌کشد. انتخابات، اعتراضات مردمی به نتایج، سرکوب آن، وضعیت زندانیان و شخصیت کم‌نظیر لوکاشنکو. زیرنویس این مستند در حال ترجمه است و بزودی در این وبلاگ معرفی می‌شود. 

ترکمنستان
سایهٔ کتاب مقدس (۲۰۰۷)
صفر مراد نیازف رییس‌جمهور پیشین ترکمنستان کتابی داشت با نام روحنامه، که در ترکمنستان کتاب مقدس ترکمن‌ها (پس از قرآن) محسوب می‌شد. این فیلم به چوب حراج زدن به منابع گاز و نفت ترکمنستان در مقابل ترجمه و تبلیغ عمدتاً قلابی این کتاب در کشورهای دیگر از سوی صفر مراد نیازف می‌پردازد. این مستند در آیندهٔ نزدیک در این وبلاگ معرفی می‌شود.


جهان
از بیروت تا بوسنی (۱۹۹۳)
مستندی قدیمی اما همچنان معتبر از رابرت فیست در مورد ریشه‌ها و عوامل دشمنی یا سوءتفاهم میان مسلمانان و غرب. مستند شامل ۳ اپیزود ۵۰ دقیقه‌ای‌ست و درلبنان، فلسطین، مصر، لهستان و بوسنی می‌گذرد.


چگونه انقلاب کنیم (۲۰۱۱)
مستندی که به زندگی و مصاحبه با فردی می‌پردازد که عمر خود را وقف ترویج روش‌های مبارزهٔ غیر خشونت‌آمیز با حاکمان خودکامه کرده است.
 
جنگی که نمی‌بینیم (۲۰۱۰)
فیلمی از جان پیلجر که به تأثیر رسانه‌ها و تلویزیون بر ذهنیت ملت‌ها می‌پردازد. فیلم مشخصاً به زمینه‌سازی و توجیه جنگ عراق و افغانستان از سوی امریکا و انگلیس و نیز ماشین تبلیغات اسراییل در سرتاسر جهان اشاره می‌کند.

چین
مرد تانک‌ها (۲۰۰۶)
مستندی دربارهٔ مردی که در اعتراضات سال ۱۹۸۹ چین با ایستادن مقابل ستونی از تانک‌ها در پکن مانع حرکت آنها می‌شود. این فیلم پیشتر در این وبلاگ (+) معرفی شده است.

دنیای مجازی، اینترنت

داستان‌های واقعی: ویکی‌لیکس - رازها و دروغ‌ها (۲۰۱۱)
این مستند به چالش‌ها و پیچیدگی‌های اخلاقی و سیاسی‌ای می‌پردازد که ویکی‌لیکس در انتشار اسناد خود با آن مواجه بوده و هست. همهٔ آنچه در مورد مستند Wikisecrets کمی پایین‌تر گفته شده در مورد این یکی هم صحت دارد، با این تفاوت که این مستند رویکرد انتقادی جدی‌تری نسبت به ویکی‌لیکس و شخص جولیان آسانژ دارد، تا آنجا که آسانژ نسبت به تجاوز به حریم خصوصی خود در این فیلم اعتراض کرده و اعلام کرده علیه جشنواره‌هایی که آن را پخش کنند شکایت خواهد کرد.
این مستند هم به درد کسانی می‌خورد که مشخصاً علاقمند به دانستن بیشتر در مورد خود ویکی‌لیکس باشند.

ما یک لشکر هستیم، ماجرای هکتیویست‌ها (۲۰۱۲)
مستندی جدید دربارهٔ گروه ناشناس (anonymous) با شروع از فرآیند شکلگیری آن تا فعالیت‌های اعضای آن در سرتاسر جهان.
  
ویکی‌لیکس، حیات مرموز یک ابرقدرت (۲۰۱۱)
مستندی در دو قسمت در مورد ویکی‌لیکس که مشخصاً به افشاگری‌های این سازمان در مورد ایالات متحده می‌پردازد. 

ویکی‌شورشی‌ها (۲۰۱۰)
مستندی پایه‌ای در مورد ویکی‌لیکس که تاریخچهٔ این سازمان را از زمان تأسیس تا سال ۲۰۱۰ بررسی می‌کند و بیشتر به نقش و تأثیرات آن در جهان می‌پردازد. این مستند قبلاً در این وبلاگ (+) معرفی شده.

ویکی‌اسرار (۲۰۱۱)
مستندی دقیق و پرجزئیات در مورد ویکی‌لیکس که بیشتر به خود ویکی‌لیکس و اشخاص درگیر در آن می‌پردازد: بردلی منینگ، نقش و شخصیت او و فرآیند لو رفتنش. چالش بین آسانژ و همکارانش در دو موضوع: ۱. ادامهٔ انتشار اسناد پس از دستگیری منینگ و تأثیر آن بر سرنوشت او، ۲. انتشار اسناد عراق و افغانستان بدون حذف نام افراد از اسناد که این کار جان آنها را به خطر می‌اندازد.
این مستند بیشتر مطلوب کسانی خواهد بود که کنجکاو و علاقمند نسبت به خود ویکی‌لیکس باشند.

صربستان
به زیر کشیدن یک مستبد (۲۰۰۲)
مستندی دربارهٔ مبارزات غیر خشونت‌آمیز گروهی از جوانان صربستان با نام آتپور که به تدریج همه‌گیر شد و به سرنگونی اسلوبودان میلوشویچ در سال ۲۰۰۰ منجر شد. این فیلم صداگذاری و زیرنویس فارسی شده و در یوتیوب (+) در دسترس است.

فلسطین

۵ دوربین شکسته (۲۰۱۱)
عماد، روستایی فلسطینی ساکن بلعین موقع به دنیا آمدن چهارمین فرزندش دوربینی می‌خرد تا بچگی و بزرگ شدن او را ثبت کند. او کم‌کم شروع می‌کند به فیلمبرداری از ساختن دیوار حائل از سوی اسرائیلی‌ها، مبارزات مردم و درگیری‌شان با سربازان اسرائیلی. دوربین او بر اثربرخورد گلولهٔ گاز اشک‌آور با آن خراب می‌شود. دوستش دوربین دیگری به او می‌دهد و او کارش را ادامه می‌دهد و به تدریج فیلمبرداری تبدیل به کار دائمش می‌شود. تعداد دوربین‌های آسیب دیده در درگیری‌ها به ۵ می‌رسد. 

بچه‌های آرنا (۲۰۰۴)
فیلمی از جولیانو میرخمیس، کارگردان و هنرپیشهٔ اسرائیلی دربارهٔ مادرش آرنا. آرنا، پا به سن گذاشته و مبتلا به سرطان، با اقدامات فرهنگی برای بچه‌های فلسطینی در جنین، سعی می‌کند آنها شادی و بینش را همزمان تجربه کنند. او همچنین آنها را به ادامهٔ انتفاضه و مبارزه برای آزادی ترغیب می‌کند. آرنا پس از چندی می‌میرد. جولیانو سرنوشت "بچه‌"های او را دنبال می‌کند که یکی پس از دیگری -داوطلبانه یا ناخواسته- کشته می‌شوند. 

نقطهٔ بازرسی (۲۰۰۳)
مستندی بی‌ادعا و تأثیرگذار از کارگردانی اسرائیلی دربارهٔ محدودیت فلسطینیان در تردد روزمره در سرزمین‌های خود. فیلم صدای راوی روی خود ندارد و فقط دوربین است که حرکت می‌کند و وقایع را به شما نشان می‌دهد. در این مستند نه گلوله‌ای شلیک می‌شود، نه سنگی پرتاب می‌شود. همهٔ چیزی که اتفاق می‌افتد این است که سربازان مسلح اسرائیلی به مردمی که توی سرما و باران و برف می‌خواهند از روستای خود به روستای همسایه بروند اجازهٔ عبور می‌دهند یا نمی‌دهند.

یک روز پس از صلح (۲۰۱۲)
مادری اسرائیلی که پسرش در دوران سربازی به دست یک فلسطینی کشته شده، در نوسان بین بخشش یا انتقام، با خودش، دوربین و اشخاص بسیاری گفتگو می‌کند و دنبال راه چاره‌ای برای التیام این درد می‌گردد. او به افریقای جنوبی می‌رود و سعی می‌کند راه آشتی و بخشش در عین محاکمه را بشناسد و بیازماید. 

روزی در ماه سپتامبر (۱۹۹۹)
مستندی جذاب و خوش‌ساخت دربارهٔ گرونگان‌گیری یازده نفر از اعضای تیم المپیک اسرائیل توسط هشت فلسطینی در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ. بحران با کشته شدن تمام گروگان‌ها و دستگیری سه نفر از گروگان‌گیران پایان می‌یابد، ولی ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود.

فلسطین هنوز محل مناقشه است (۲۰۰۲)
 مستندی از جان پیلجر شامل مصاحبه و تاریخ.

دربانان (۲۰۱۲)
 مستندی صریح و تکان دهنده از کارگردانی اسرائیلی شامل مصاحبه با رؤسای سابق شین بت در مورد اقدامات این سازمان.

کره شمالی
دوستان کیم (۲۰۰۶)
در سال ۲۰۰۴ انجمن دوستی کره سفری ۱۲ روزه برای تعدادی داوطلب اروپایی و امریکایی ترتیب می‌دهد تا این سرزمین را به آنها بشناساند و ذهن آنها را از تبلیغات مسموم غربی پاک کند. انجمن دوستی کره سازمانی متشکل از تعدادی شهروندان غربی‌ست که خسته از جهان سرمایه‌داری، راه رهایی را در کمونیسم می‌دانند و طبیعتاً بهشتشان کرهٔ شمالی‌ست. این مستند توسط دو هلندی که در این سفر شرکت داشته‌اند ساخته شده. مستند دیگری هم از این سفر ساخته شده با نام North Korean Junket. هیچکدام از این دو به هیچ وجه مستندهای خوبی به لحاظ فنی و حرفه‌ای نیستند، اما اطلاعات ارزشمندی در اختیار مخاطب می‌گذارند که هیچ جای دیگر نمی‌شود پیدا کرد. نه فقط اطلاعاتی دربارهٔ کره، بلکه در مورد آن موجودات عجیب و غریب دوست کره.
در کرهٔ شمالی چه می‌گذرد؟ (۲۰۰۶)
مستندی از شبکهٔ نشنال جئوگرافیک که فیلمبردار آن به همراه یک گروه پزشکی به کرهٔ شمالی رفته و موفق به ثبت تصاویر از آنجا شده است. این مستند قبلاً در این وبلاگ (+) معرفی شده است. 

ربوده شدگان (۲۰۰۵)
در دههٔ ۷۰ و ۸۰ تعدادی جوان و نوجوان ژاپنی بطور اسرارآمیزی ناپدید می‌شوند. تحقیقات در مورد سرنوشت آنها به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسد. دو دهه بعد معلوم می‌شود که این شهروندان ژاپن توسط کرهٔ شمالی به منظور استفاده از هویت آنها، جاسوسی و آموزش زبان ربوده شده‌اند. در سال ۲۰۰۲ اعلام می‌شود که جمعاً ۱۳ نفر ربوده شده‌اند که فقط ۵ نفر آنها زنده‌اند. این ۵ نفر به کشور خود بازمی‌گردند. 

کرهٔ شمالی، یک روز از زندگی (۲۰۰۴)
مستندی ساختهٔ کارگردان هلندی که یک روز از زندگی در کرهٔ شمالی را جلوی دوربین می‌برد. این مستند با اجازه و همکاری دولت کرهٔ شمالی ساخته شده و در این کشور مورد توجه و تقدیر قرار گرفته است.

سفری به کرهٔ شمالی (۲۰۰۸)
مستندی دیگر مانند Friends of Kim، حاصل سفر تعدادی از شهروندان غربی به کرهٔ شمالی تحت برنامهٔ انجمن دوستی کره.

پروپاگاندا (۲۰۱۲)
هر توضیحی پیش از دیدن این مستند فقط می‌تواند آن را خراب کند.
لیبی
بریتانیا، قذافی و ردپای شکنجه (۲۰۱۱)
مستندی که به نقش موساکوسا رییس سازمان جاسوسی و وزیر امور خارجهٔ لیبی در سرکوب مخالفان می‌پردازد. این مستند قبلاً در این وبلاگ (+) معرفی شده است.


۱ نظر: